Ιστορικά στοιχεία Αναβύσσου

Ανάβυσσος ονομάζεται περιοχή και οικισμός της νοτιο-ανατολικής Αττικής, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα. Χαρακτηριστικό της Αναβύσσου είναι η έκταση στην οποία υπήρχαν αλυκές. Η περιοχή έχει σημαντική οικιστική ανάπτυξη με μεγάλο αριθμό εξοχικών αλλά και μόνιμων κατοικιών. Από το 2006 μετατράπηκε από Κοινότητα σε Δήμο.

Η Ανάβυσσος βρίσκεται μεταξύ της Σαρωνίδας (κατεύθυνση προς Πειραιά) και της Παλαιάς Φώκαιας (κατεύθυνση προς Σούνιο).

Στην περιοχή υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας από τα προϊστορικά χρόνια. Στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Ανάφλυστος και υπάρχουν αρκετές αναφορές σε αυτήν. Στην εποχή της Μικρασιατικής Καταστροφής, στην περιοχή μετοίκησε αριθμός προσφύγων (αναφέρονται 114 οικογένειες) από τη Μικρά Ασία οι οποίοι εργάστηκαν στις αλυκές και στη γεωργία. Οι αλυκές Αναβύσσου λειτουργούσαν μέχρι το 1969. Η Ανάβυσσος έγινε κοινότητα το 1947 και δήμος το 2006.

Η παραλία της Αναβύσσου, μπροστά από τις αλυκές, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής για όσους κάνουν θαλάσσιο σέρφινγκ.

Οι προϊστορικοί οικισμοί στον Άγιο Νικόλαο και στο νησάκι Αρτσιντά αποτελούν τις πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη ανθρώπινης δραστηριότητας στην Ανάβυσσο. Στην αρχαιότητα η Ανάβυσσος ονομαζόταν Ανάφλυστος, ίσως από το όνομα του Ανάφλυστου, γιού του Τροιζήνος, που μετοίκησε από την Αργολίδα στην Αττική.

Στα γεωμετρικά χρόνια σπουδαία αγγεία φιλοτεχνήθηκαν στην Ανάβυσσο (Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας) και στα αρχαϊκά χρόνια στη γη της επέζησαν καλλιπλόκαμοι και ρωμαλέοι αρχαϊκοί κούροι (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών).

Από τα σπλάχνα της γης του Λαυρίου και της Αναβύσσου (περιοχή Αρί) εξορύχθηκε αργυρούχος μόλυβδος (ασήμι), από τον οποίο έφτιαχνε τα νομίσματά της η Αθήνα κατά τα κλασικά χρόνια.

Στα ρωμαϊκά χρόνια η ύπαρξη υδραγωγείου στην περιοχή του Ολύμπου, το νεκροταφείο στον Άγιο Νικόλαο και τα λουτρά στην περιοχή του Μελισσουργού μαρτυρούν την έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα.

Στα βυζαντινά χρόνια, εκτός από τον οικισμό και το νεκροταφείο στην περιοχή της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, μεγάλη λατρευτική αξία θα είχε η παλαιοχριστιανική βασιλική του Λαυρεωτικού Ολύμπου (σήμερα βρίσκεται λίγο πριν το ΚΤΕΟ).

Στα νεότερα χρόνια η φιλόξενη γη της Αναβύσσου υποδέχτηκε στοργικά τους κατατρεγμένους Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, που μέσα στην καταστροφή τους μπόρεσαν να φέρουν στην Ανάβυσσο τα ιερά τους κειμήλια. Οι πρόσφυγες κατόρθωσαν να πάρουν από το άγονο χώμα της Αναβύσσου καρπούς και από τη θάλασσα αλάτι.

Οι αλυκές της Αναβύσσου (σήμερα είναι η περιφραγμένη έκταση δίπλα από τη θάλασσα) έστελναν, μέχρι το 1969 που λειτουργούσαν, το διαλεχτό αλάτι τους μέχρι την Ουρουγουάη.

Τις τελευταίες δεκαετίες η Ανάβυσσος αγκαλιάζει ανθρώπους από διάφορα μέρη της Ελλάδας, αλλά και αλλοδαπούς, που μένουν εδώ μόνιμα. Όλοι σήμερα όταν λένε "Ανάβυσσος", συνήθως σκέφτονται τη δροσιά, τη θάλασσα και την ξεκούραση. Για να εμπλουτιστούν αυτές οι σκέψεις, η Ανάβυσσος σήμερα συντελεί στη διοργάνωση αθλητικών, περιβαλλοντικών καθώς και πολιτιστικών εκδηλώσεων, που αναδεικνύουν την ιστορικότητα της περιοχής και τη δημιουργικότητα των κατοίκων της.